دکتر  انسیه لطفعلی در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه بیش از 15 تا 16 هزار گونه قارچ در سراسر دنیا شناسایی شده است، افزود: از این تعداد چیزی حدود هزار و 500  تا 2 هزار گونه از قارچ‌ها خوراکی هستند.

وی ادامه داد: 600 گونه قارچ در طبیعت وجود دارد که خواص دارویی دارند.

دکتر لطفعلی با اشاره به اینکه بسیاری از قارچ‌‌ها درفصل بارندگی که رطوبت به میزان کافی وجود دارد در دشت و مراتع رشد می‌کنند، ادامه داد: امسال نیز به دلیل بارندگی‌های زیاد و افزایش رطوبت خاک شرایط مناسبی برای رشد قارچ‌های وحشی در طبیعت نقاط مختلف کشور ایجاد شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه همه ساله در اوایل بهار و پاییز، مشاهده قارچ‌هایی که در محیط طبیعی  خصوصا زیر درختان رشد کرده و کاملا شبیه قارچ خوراکی هستند، توجه برخی افراد را برمی‌انگیزد، گفت: باید بدانید همه انواع قارچ‌ها، خوراکی نیستند، بلکه بعضی از آن‌ها سمی و خطرناک هستند تا جایی که خوردن چند و حتی یک  قارچ‌ سمی می‌تواند کبد، کلیه یا حتی مغز را از کار انداخته و در مواردی باعث مرگ مصرف‌کننده نیز شود.

دکتر لطفعلی با بیان اینکه تشخیص دادن اینکه آیا قارچی که رشد کرده، سمی است یا خوراکی، اصلا به صورت چشمی ممکن نیست، اضافه کرد: روش تجربی، روش مطمئنی برای شناسایی نیست و حتما باید قارچ در محیط آزمایشگاهی مورد تشخیص قرار بگیرد.

وی اضافه کرد: تنها در آزمایشگاه میزان توکسین‌های موجود در قارچ‌ها اندازه‌گیری و یا سمیت آن مشخص می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه درباره نشانه‌های مسمومیت با قارچ‌های سمی نیز توضیح داد: اصطلاحی با عنوان mycetismus وجود دارد به مفهوم خوردن قارچ سمی، به این معنی که فرد مستقیما قارچ را چیده و آن را مورد مصرف خوراکی قرار داده است.

نشانه‌های مسمویت با قارچ سمی را بشناسید

وی با بیان اینکه شایع‌ترین و رایج‌ترین نشانه مسمومیت با قارچ سمی، دل‌پیچه است اضافه کرد: علامت‌های گوارشی مثل دل‌پیچه، استفراغ و یا سردرد و سرگیجه و یا افزایش تپش قلب از جمله نشانه‌های مسمومیت با قارچ‌های سمی است.

دکتر لطفعلی اضافه کرد: از دیگر نشانه‌های مسمومیت با قارچ با بالا رفتن تپش قلب، قرمز شدن پوست، افزایش حرارت پوست صورت و یا بدن است.

دکترای تخصصی قارچ‌شناسی پزشکی دانشگاه با بیان اینکه در موارد شدیدتر که توکسین‌ها بیشتر باشد و یا قارچ سمی‌تر، عارضه‌های بیشتری متوجه فرد است اضافه کرد: تشنج، ایجاد مشکلات تنفسی و یا نارسایی کلیوی از دیگر عارضه‌های مسمومیت با قارچ است.

وی با بیان اینکه در برخی موارد مشکلات استفاده از قارچ‌های سمی می‌تواند خطرات جدی‌تری به دنبال داشته باشد ادامه داد: حتی در مواردی استفاده از قارچ سمی فرد را به کما می‌برد و یا منجر به مرگ خواهد شد.

دکتر لطفعلی ادامه داد: به هر میزان که فرد بعد از استفاده از قارچ علامت‌های بیشتر و سریع‌تری را نشان دهد، با عوارض کمتری در مقایسه با فردی که بعد از شش تا هشت ساعت نشانه‌دار می‌شود مواجه خواهد بود، یعنی بهتر است به محض مراجعه بیمار به مرکز درمانی این سوال که چند ساعت پیش قارچ سمی مصرف کرده از او پرسیده شود، هر چه ساعت طولانی‌تری از مصرف گذشته  باشد تا فرد علامت‌دار شود، قطعا بررسی‌ها باید جدی‌تر شود.

متخصص قارچ‌شناسی پزشکی دانشگاه با بیان اینکه چطور می‌توان به صورت تجربی قارچ سمی را از قارچ خوراکی تفکیک کرد، ادامه داد: این کار نیاز به مهارت دارد و تنها یک قارچ شناس و یا کسی که مهارت کافی و تخصص دارد می‌تواند این مسئله را شناسایی کند؛ افراد غیرمتخصص با دیدن ظاهر قارچ نمی‌توانند قارچ سمی را از غیرسمی تفکیک کنند.

وی اضافه کرد: گروهی از خانواده قارچ‌ها وجود دارند به نام خانواده آمانیتا، این قارچ‌ها سمی‌ترین و کشنده‌ترین قارچ‌ها هستند، اگر قارچی در طبیعت باشد که هاگدان سفید داشه باشد، به احتمال بسیار زیاد سمی است و ضمنا رنگ قرمز درساقه یا کلاهک قرمز قارچ، نشانه هشداردهنده‌ای بر سمی بودن آن است.

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه به نظر می‌رسد باید به همه افراد باید اعلام کنیم که تمام قارچ‌هایی که در طبیعت هستند سمی هستند و قارچ خوراکی مورد نیاز و خوراکی را باید از فروشگاهها تهیه کنند.وی با بیان اینکه مسمومیت با قارچ به میزان مصرف، نوع قارچ و زمان مراجعه به پزشک بستگی دارد، ادامه داد: معمولا در مراحل اولیه مسمویت درمان‌ها موثرند ولی در صورت مسمویت شدید و یا کاهش افت هوشیاری درمان‌های پیچیده‌تر و در مراکز تخصصی مورد نیاز است، در این موارد بهتر است اطرافیان مقداری از قارچی که فرد مسموم شده از آن استفاده کرده به همراه داشته باشند تا میزان مسمومیت و خطرات احتمالی سریعتر تشخیص داده شود.

پختن، سم قارچ را از بین نمی‌برد.دکتر لطفعلی با تاکید بر اینکه حرارت و پخت نمی‌تواند سموم موجود در قارچ‌های سمی را از بین ببرد افزود: هرگز رخ با جوشاندن، سرخ کردن و یا حرارت دادن، از سمیت قارچ‌ کم نمی‌شود.وی با بیان اینکه برخی از این قارچ های سمی عوارض پوستی هم به دنبال دارند، گفت: حتی دست زدن به قارچ های سمی هم می تواند موجب مسمومیت افراد شده و عوارض مختلفی به دنبال داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه هشدار داد: افراد به طور جد از کندن قارچ در طبیعت وحتی دست زدن به آن خودداری کرده و به هیچ وجه قارچ فله ای و یا بسته بندی شده بدون آرم سلامت را خریداری نکنند.

دکتر لطفعلی درباره قارچ‌های که در کارخانه‌‌ها تولید می‌شوند نیز توضیح داد: این قارچ‌ها در شرایط خاصی تولید، استریل و شست‌و شو می‌شوند ضمن اینکه در روند تولید تکنیک‌های برای از بین بردن سموم شیمیایی قارچ استفاده می‌شود و با شست و شوی معمولی قارچ‌ها قابل استفاده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: به زمانی که از آخرین سم‌پاشی تا برداشت محصول در مزرعه باید سپری شود دوره کارنس گفته می‌شود؛ در این بازه زمانی سموم شیمایی تجزیه شده و به حد قابل قبولی می‌رسد که کمترین آسیب را برای سلامت فرد دارد بنابراین سپری شدن این دوره مهم است.

با ببان اینکه حد مجاز و استانداردی برای سم‌زدایی قارچ‌های کارخانه‌ای وجود دارد ادامه داد: اگر سموم از حد مجاز استاندارد پایین‌تر و یا در سطح استاندارد باشند و مکانیسم‌های استریل به درستی انجام شود، قارچ‌های کارخانه‌ای با شست و شوی معمولی قابل استفاده خواهد بود.

متخصص قارچ‌شناسی پزشکی دانشگاه افزود: افراد در صورت نیاز می توانند قارچ های صنعتی تولید کارخانه که دارای نشان و برچسب سلامت هستند را خریداری کنند.